Siêu thứ ba năm nay diễn ra vào ngày 5/3 khi hàng triệu cử tri Mỹ dự kiến sẽ bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống và các cuộc họp kín của đảng ở hơn 10 bang. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm quan trọng đối với các cuộc chạy đua vào cả hai viện của Quốc hội Mỹ - Hạ viện và Thượng viện - cũng như các cuộc tranh cử cấp địa phương khác.

Theo các cuộc thăm dò, hiện Tổng thống Joe Biden gặp ít sự phản đối từ phe Dân chủ và gần như được đảm bảo sẽ được xác nhận là ứng cử viên của đảng.

Tuy nhiên, trong cuộc đua giành đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa, ngày Siêu thứ ba có thể đánh dấu sự kết thúc con đường của cựu Đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley. Bà là ứng cử viên đáng chú ý cuối cùng vẫn thách thức người dẫn đầu, cựu Tổng thống Donald Trump, nhưng chiến dịch tranh cử của bà đã không thể tạo được ảnh hưởng trước sự áp đảo của ông Trump.

Siêu thứ ba là ngày có nhiều bang tổ chức bầu cử sơ bộ và họp kín tổng thống nhất.

Những cuộc ganh đua cấp tiểu bang giúp các ứng cử viên từ hai nhóm chính trị lớn – Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa – tập hợp các đại biểu mà họ cần để giành được sự đồng thuận của đảng mình. Các đại biểu cuối cùng đại diện cho bang của họ tại đại hội đảng, nơi họ bỏ phiếu cho người được đề cử dựa trên kết quả sơ bộ và họp kín.

Trong cuộc đua Siêu thứ ba năm nay, một ứng cử viên cần ít nhất 1.215 trong tổng số 2.429 đại biểu để giành được sự đề cử của Đảng Cộng hòa. Đối với đảng Dân chủ, con số này sẽ là 1.439 trong tổng số 3.979 đại biểu.

15 bang của Mỹ sẽ tổ chức bỏ phiếu vào ngày Siêu thứ ba bao gồm: Alabama, Alaska, Arkansas, California, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, Bắc Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas, Utah, Vermont, Virginia, cũng như lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ.

Kết quả của cuộc họp kín của Đảng Dân chủ ở bang Iowa, được tổ chức thông qua hình thức bỏ phiếu qua thư, cũng được dự kiến vào ngày 5/3.

Nguồn gốc của ngày Siêu thứ ba khá mơ hồ, dù vậy, theo chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Pew, cụm từ này xuất hiện ít nhất từ năm 1976. Vào thời điểm đó, Siêu thứ ba chỉ ám chỉ các cuộc bầu cử sơ bộ lớn cuối cùng vào tháng 6 tại các bang California, New York và Ohio. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia cho rằng Siêu thứ ba thực sự trở thành một sự kiện như hiện nay từ năm 1988.

Khoảng 1/3 số đại biểu của mỗi đảng sẽ được phân bổ cho ứng viên trong ngày Siêu thứ ba, nhiều hơn bất cứ ngày nào khác trong vòng bầu cử sơ bộ. Những đại biểu này sau đó sẽ dự đại hội toàn quốc của đảng, tham gia bỏ phiếu chọn người đại diện của đảng chạy đua vào Nhà Trắng.

Đảng Cộng hòa tại các bang sẽ phân bổ 874 trong tổng số 2.429 đại biểu cho hai ứng viên là cựu Tổng thống Donald Trump và cựu Đại sứ Nikki Haley trong ngày Siêu thứ ba, trong đó nhiều nhất là California với 169 đại biểu và Texas với 161 đại biểu.

Caitlin Jewitt, phó giáo sư khoa học chính trị tại Viện Đại học Virginia Tech, cho biết: “Ngày Siêu thứ ba đóng vai trò rất quan trọng vì có nhiều bang cùng tổ chức bầu cử sơ bộ, các ứng viên cần tận dụng cơ hội này. Nếu một ứng viên được ủng hộ rõ ràng trong ngày Siêu thứ ba, ứng viên đó rất có thể sẽ trở thành người dẫn đầu trong cuộc đua, tuy nhiên, sau ngày này cũng sẽ có nhiều ứng viên bỏ cuộc”.

Chuyên gia này cũng lấy ví dụ về cuộc đua của Đảng Dân chủ năm 2020. Năm đó, ông Biden đã có màn thể hiện ấn tượng trong Siêu thứ ba sau khởi đầu chậm chạp và giành chiến thắng ở 10 bang. Cuộc đua sau đó chuyển thành cuộc cạnh tranh giữa ông và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders.

Các ứng cử viên thành công của Đảng Cộng hòa cũng được hưởng lợi từ Siêu thứ ba. Năm 2016, Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz đã không làm tốt như ông kỳ vọng vào ngày này, trong khi ông Trump lại làm tốt hơn mong đợi. Ông tiếp tục giành được chức tổng thống vào năm đó.

Đối với cựu Đại sứ Haley, sự thể hiện không mấy ấn tượng có thể dẫn đến kết thúc của chiến dịch tranh cử đề cử của Đảng Cộng hòa năm 2024. Các cuộc thăm dò cho thấy bà đang chậm chạp đuổi theo ông Trump.

“Ngày Siêu thứ ba năm nay có thể không quan trọng như những năm trước, dù vậy, đối với bà Haley, đây có thể là hy vọng cuối cùng. Khó tránh khỏi viễn cảnh màn đối đầu giữa hai ông Joe Biden và Donald Trump sẽ tiếp tục khi họ giành được các đề cử từ đảng của mình”, chuyên gia Jewitt nói.

Kết quả của các cuộc bỏ phiếu ngày Siêu thứ ba sẽ có vào chiều tối cùng ngày.