Ngay sau khi thuế quan mới của Mỹ có hiệu lực vào ngày 04/02, Bắc Kinh đã nhanh chóng đáp trả bằng việc áp thuế 15% lên các mặt hàng năng lượng nhập khẩu từ Mỹ, đồng thời áp mức thuế 10% đối với thiết bị dầu khí và nông nghiệp. Song song với đó, Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ điều tra Google về cáo buộc vi phạm chống độc quyền, mặc dù các dịch vụ tìm kiếm của Alphabet đã không còn hoạt động tại quốc gia này kể từ năm 2010.
* Trung Quốc trả đũa sau khi thuế quan của Mỹ có hiệu lực
Chính quyền Trung Quốc cũng đưa PVH - công ty sở hữu thương hiệu Calvin Klein - và công ty giải trình tự gene Illumina vào danh sách đen. Động thái này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của họ tại Trung Quốc.
Đồng thời, Bắc Kinh cũng áp đặt kiểm soát xuất khẩu mới đối với vonfram và các kim loại trọng yếu khác được sử dụng trong ngành công nghiệp điện tử, hàng không và quốc phòng. Với vị thế chiếm tới 80% sản lượng vonfram toàn cầu, động thái này của Trung Quốc có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ.
Phản ứng của Trung Quốc dường như được tính toán hết sức cẩn trọng. Một mặt, các biện pháp này đủ để thể hiện với ông Trump về khả năng đáp trả của Trung Quốc ở nhiều khía cạnh khác nhau, từ việc gây xáo trộn chuỗi cung ứng khoáng sản trọng yếu cho đến tác động lên hoạt động của các công ty Mỹ tại đại lục. Mặt khác, những động thái này vẫn được kiểm soát để tránh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế trong nước.
Dylan Loh, Phó Giáo sư chính trị học tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore nhận định: "Phản ứng của Trung Quốc đã được cân nhắc kỹ lưỡng và phù hợp. Bắc Kinh đã thể hiện thái độ đáp trả nhưng không theo cách có thể dẫn đến việc bị trả đũa thêm. Có thể thấy họ đang học hỏi từ cách ứng xử của Canada và Mexico, với hy vọng vẫn có thể đạt được thỏa thuận nào đó với Mỹ".
"Nhìn qua thì đây có vẻ là một sự trả đũa khá ôn hòa", Lynn Song, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Trung Quốc đại lục tại ING Bank ở Hồng Kông, chia sẻ. Ông cũng lưu ý rằng năng lượng chỉ chiếm một phần nhỏ trong nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ. Tuy nhiên, các biện pháp nhắm vào các công ty Mỹ có thể được xem là "một phát súng cảnh báo" đối với các doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, ông nói thêm.
Phản ứng của thị trường trước những diễn biến này khá ôn hòa. Chỉ số Hang Seng China Enterprises – vốn theo dõi các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Hồng Kông – đã quay đầu tăng 3% sau khi lao dốc vào đầu phiên. Đồng Nhân dân tệ ở Hồng Kông hầu như đi ngang sau động thái này, trong khi đồng USD xóa sạch mức tăng trước đó.
